Χρονολόγιο Χριστουγέννων

1960-1970

Νύχτα θα είναι όταν θα σε ξυπνήσουν. Θα κάνει κρύο. Οι σόμπες θ ανάψουν αργότερα. Κρύο θα έχει κι έξω. Θα θέλεις να χει και χιόνι, όπως στο τραγούδι που σου έμαθαν στο σχολειό, χιόνι στο καμπαναριό, που Χριστούγεννα σημαίνει, χιόνια στο καμπαναριό, ξύπνησε όλο το χωριό. Σαράντα χρόνια μετά θέλεις να θυμάσαι ότι είχε και χιόνια, αλλά δεν. Σίγουρα όμως κάποιες φορές θα είχε. Θα σου φορέσουν ένα μαύρο παλτό. Θα έχει υφή βελούδου. Δεν θα είναι τέτοιο φυσικά, αλλά θα σου αρέσει να γλιστράς το χέρι σου πάνω του. Θα έχει και μια ετικέτα, κόκκινη μ ένα λιοντάρι μάλλον. Στα πενήντα σου θα προσπαθείς να θυμηθείς αν ήταν στο μανίκι ή στο στήθος, αλλά δε θα τα καταφέρνεις. Θα προσπαθείς ακόμα να καταλάβεις γιατί σου χάριζε μιαν αίσθηση υπεροχής, αλλά ούτε αυτό θα καταφέρεις. Στα 50σου μάλλον ίσως πολύ πιο χαζός απ΄όσο θα τολμήσεις ποτέ να

παραδεχτείς. Θα πας στην εκκλησιά. Με τη γιαγιά ή με τη μάνα. Θα παλεύεις με τη νύστα σου ίσαμε το Δι’ ευχών. Στο σπίτι μετά. Θα έχουν ζεστάνει οι σόμπες. Τη σούπα που θα φας τη χρωστάς στην «αρνίθα» ή το «κοκόρι» που θυσιάστηκε την προηγούμενη. Θα έχει και σαραγλί της γιαγιάς Καλλιόπης, το χειροποίητο. Θα βγεις για τα κάλαντα. Στο δικό σου χωριό δεν λένε καλήν εσπέρα, αλλά καλήν ημέρα και δεν τα λένε παραμονή αλλά ανήμερα μετά την εκκλησία. Σαράντα χρόνια μετά ούτε γι αυτό θα βρίσκεις μιαν επαρκή εξήγηση. Δε θα κρατάς τρίγωνο. Αυτό θα είναι κατάκτηση της επόμενης μπορεί και της μεθεπόμενης 10ετίας. Θα μαζεύεις δεκάρες και μισόφραγκα. Μια είσπραξη πάνω από δυο δεκάδες δραχμές θα είναι ρεκόρ για τα Γκίνες. Το βράδυ θα κοιμηθείς για να έρθει η μέρα που θα σφάξουν τα γουρούνια. Θα έρθει. Η γιαγιά κι η μάνα θα γεμίζουν τα λουκάνικα. Θα φας τα τηγανητά κεφτεδάκια απ΄ το μείγμα της γέμισης. Ποτέ δεν θα υπάρξουν άλλα που να μπορούν να συγκριθούν μαζί τους.  Τα λουκάνικα, πολλά και μαγικά, θα τα κατουρήσουν οι καλικάντζαροι. Μέχρι τα Φώτα θα τα βλέπεις κρεμασμένα στα ξύλα, πολύ κοντά σου αλλά απρόσιτα. Ανάμεσα η πρωτοχρονιά. Θα πάρεις την ξύλινη σούβλα που έκανε ο παππούς σου ο Τάσος και θα βγεις για το «κόλντα κόλντα κι Αη Βασίλης, ώσπου να βαρούν οι πόρτες και τα μετάξια, θεια εμένα τα πολλά θεια εμένα ντο παρά». Θα προτάσσεις τη σούβλα για να περάσουν μέσα «του κλικούδ» ή το πεταλάκι λουκάνικο. Όσο πιο γεμάτη τόσο πιο περήφανος. Ο παπα-Νικόλας θα τα ραντίσει. Ο μπασμπανάς θα θυσιαστεί πρώτος. Δεν σ αρέσει, αλλά το ψημένο πάνω στα κάρβουνα της σόμπας λουκάνικο θα μείνει για πάντα όριο αξεπέραστο.

1971-1980

Δεν θα έχεις πια το μαύρο παλτό με το λιοντάρι. Θα λες ακόμη κάλαντα, δυο, ίσως και τρεις χρονιές και το αποτέλεσμα θα ξαργυρώνεται στο σινεμά και στη μεγάλη ζωή, τσιπς κόκα κόλα, τουλούμπες και γάλα ΑΓΝΟ κακάο στο μπουκαλάκι με το αλουμίνιο στο στόμιο. Το σχολειό σου τώρα θα το λένε Γυμνάσιο. Θα βγάζεις χνούδι που θα γίνει τρίχες που θα χρειαστούν τα Άστορ που θα τα διαφημίζουν στην τηλεόραση που θα μπει στη ζωή των ανθρώπων. Θ αρχίσουν να σ αρέσουν τα κορίτσια. Θολά στην αρχή, μαγικά και βασανιστικά στη συνέχεια. Θ σ αρέσουν και τα βιβλία.  Στην αρχή θα καταπίνεις τη γενιά του ΄30, έπειτα θα διαβάζεις σε μια μέρα την Αναφορά στο Γκρέκο, ύστερα θα αφήνεις την παρέα για να δεις πως ο Μάριο Πούζο θα συμπεριφερθεί στο νονό του, θ ανακαλύψεις τους κλασικούς, θ αγαπήσεις το Ντοστογιέφσκι,  το Χατζιδάκι, τους ποιητές που θα μπουν στη ζωή σου μαζί με τη δημοκρατία και φυσικά την πολιτική. Θα μετακομίσεις στη γοητεία να είσαι νέος, φοιτητής, ερωτευμένος με τη Χρυσούλα και να ζεις μόνος στη μεγάλη πόλη. Ο παππούς Τάσος θα φύγει, λίγα χρόνια απ΄τη μέρα που θα έχει φύγει απ τη ζωή σου οριστικά η  σούβλα του για το «κόλντα – κόλντα». Η μαγεία θα αλλάξει στέκια. Οι καλικάντζαροι θα χαθούν, αλλά τα λουκάνικα θα τα τρως μόνο μετά τα φώτα αφού τα ραντίσει ο παπάς.

1981-1990

Πτυχιούχος, στρατιώτης, δικηγόρος, δικαστής. Χαρτζιλίκι, βοήθημα, αμοιβή, μισθός. Θα έρθει ο Παπανδρέου και θα φέρει κάτι που αυτός κι άλλοι πολλοί ονόμαζαν σοσιαλισμό, εσύ καταστροφή. Θα αντιδράσεις, θα παθιαστείς, θα θυμώσεις. Αργότερα θα αποδειχτεί ότι όλοι είχατε κάποιο δίκιο. Ο έρωτας θα γίνει γάμος κι η πόλη που θα μένεις θα γίνει η πρωτεύουσα. Κάλαντα δεν θα λες πια αλλά ούτε και θ ακούς. Πριν η δεκαετία αλλάξει, θα έρθει ο Χρήστος κι όλα θ αλλάξουν. Όμως τα λουκάνικα θα τα τρως και πάλι μετά τα φώτα, αφού τα ραντίσει ο παπάς. Οι καλικάντζαροι είναι οι μόνοι που παραμένουν αναλλοίωτοι στο πέρασμα του χρόνου. Οι καλικάντζαροι κι ο Μητσοτάκης. Ο νεκραναστημένος Λάζαρος της πολιτικής εγείρεται εκ του πολιτικού του τάφου και γίνεται πρωθυπουργός. Η απόλυτη απόδειξη της ανάστασης των νεκρών.

1991-2000

Ο Μητσοτάκης θα είναι καβάλα στη πρωθυπουργία κι εσύ θα είσαι στην Καβάλα. Η ομάδα θα συμπληρωθεί με το Νίκο. Τα κάλαντα θα ξαναμπούν στη ζωή σου. Ο Χρήστος κι ο Νίκος θα κρατάνε τρίγωνα και θα μαζεύουν τη μία φορά περισσότερα απ΄όσα εσύ κι όλη η σειρά σου στο χωριό όλα σας τα χρόνια. Και το δέντρο θα γίνει το κέντρο των γιορτών και τα άπειρα κουτιά που θα στοιβάζει ο χοντρός γενειοφόρος άγιος της υπερβολής κι εσύ θα απολαμβάνεις τη λάμψη στα μάτια των παιδιών που ανυπόμονα θα σχίζουν τα χαρτιά των lego και τον playmobil. Τα λουκάνικα δεν θα αντέχουν στις πιέσεις πια και θα παραδίνονται νωρίτερα. Ίσως γιατί τα κρεοπωλεία απ’ όπου θα τα παίρνεις τώρα είναι τόποι που αποφεύγουν οι καλικάντζαροι. Μιλένιουμ.

2001-2009

Ο κόσμος δεν θα καταστραφεί. Η Ξάνθη θα κλείσει τον κύκλο της. Θα φύγεις. Πίσω στο χωριό. Τα Χριστούγεννα θα ξυπνάς αφού χαράξει. Καμιά φορά, λίγο πριν το δι΄ευχών, θα πηγαίνεις και στην εκκλησία. Τα κάλαντα θα εξακολουθούν να είναι μηχανισμός αναδιανομής του πλούτου.(Ίσως αν κάποιος είχε σκεφτεί να φορολογήσει τα εισοδήματα αυτά να είχε αποφευχθεί η κρίση!). Ο Χρήστος πρώτα και απ κοντά ο Νίκος θα τελειώσουν με αυτά. Με την ίδια σειρά, θα μετακομίσουν στη γοητεία να είσαι νέος, φοιτητής, ερωτευμένος και να ζεις μόνος στη μεγάλη πόλη. Θα μείνεις στο χωριό να περιμένεις το δεκαπενθήμερο των γιορτών για να μαζευτούν. Και το δεκαπενθήμερο όλο και θα λιγοστεύει και θα γίνεται μέχρι και 15ωρο. Θα βαριέσαι το δέντρο, θα θυμώνεις που έτρωγες αράντιστα τα λουκάνικα και η χοληστερίνη σου τρέφει τώρα συνεχώς τους καλικάντζαρους εντός σου, θα αναπολείς το μαύρο σου παλτό, τη σούβλα του παππού και το «κόλντα-κόλντα», κι ο χρόνος θα κυλά.

2010 και μετά.
Ζόφος και απελπισία. Βαρύς και σκοτεινός ορίζοντας. Μηδενικές προοπτικές. Άνθρωποι απελπισμένοι. Κοινωνία σε κατάσταση βρασμού. Βαλβίδες εκτόνωσης μπλοκαρισμένες. Εναλλακτικές φαιδρές, παρωχημένες κι επικίνδυνες. Καλικάντζαροι μας κατουρούν και μας κυβερνούν. Μόνο που εδώ παπάς με αγιαστούρα δε χωράει. Αν το καζάνι εκραγεί θα τους χορτάσουμε με το αίμα μας. Και μέσα σ αυτά Χριστούγεννα πάλι. Κάποιοι θα πουν τα κάλαντα για να μπορέσουν να φάνε κι ίσως κάποιοι να βγούν και με τις σούβλες για τα «κόλντα – κόλντα» για να μαζέψουν «κλικούδια» και πεταλάκια λουκάνικο, όμως χωρίς την ευφροσύνη της γιορτής αλλά με την οργή της ανάγκης. Έπειτα, θα σου χτυπήσουν τη πόρτα τα δυο αδελφάκια, που έρχονται για τα κάλαντα, «να τα πούμε;» θα ρωτήσουν χαμογελαστά και στα πρόσωπα τους θα γεννηθεί ο Χριστός της ελπίδας. Ο Χριστός της ελπίδας που δεν φτάνει βέβαια, αλλά δεν περισσεύει κιόλας.

Καλές γιορτές!

Στην ΑΠΟΨΗ (www.apopsinews.gr) μηνός Δεκεμβρίου 2013